Importheffingen en hun gevolgen!

Een werkelijk zeer actueel onderwerp: de importheffingen die Amerika aan een aantal landen, maar ook aan de Europese Unie oplegt. Die Europese Unie heeft daarop vervolgens het besluit genomen importheffingen toe te gaan passen op een aantal Amerikaanse producten. Geopolitieke spanningen, bezorgdheid om een handelsoorlog, het maakt het er op dit moment niet rustiger op.

Klik snel door naar:

Wat zijn importheffingen?

Importheffingen (oftewel invoerrechten of invoertarieven) zoals die onlangs zijn vastgesteld door de EU, zijn de belastingen die moeten worden afgedragen voor het importeren van goederen uit landen van búiten de EU. Daarmee worden de éigen economie, landbouw en industrie beschermd tegen (goedkopere) buitenlandse producenten. De opgelegde importheffingen zijn een bron van inkomsten voor de betreffende EU-lidstaat, waaronder ook Nederland. . De hoogte van de importheffingen en de productgroepen worden door de Europese Unie aan de lidstaten opgelegd. Elke EU-lidstaat hanteert daarmee dus dezelfde tarieven. Bij importeren uit een EU-lidstaat gelden geen importheffingen voor de overige EU-lidstaten.

Als Amerika importheffingen invoert, betekent dat dat producten die Amerika binnenkomen en waarvoor een importheffing geldt, in Amerika duurder worden. Immers, de importeur moet bij binnenkomst in Amerika de importheffing betalen en verdisconteert deze in zijn prijs. Dus wordt het product in Amerika duurder.

Waarom wordt met importheffingen gedreigd?

Op dit moment worden we overspoeld met nieuws over importheffingen. President Trump strooit er kwistig mee. Het ene moment geeft hij aan ze te gaan heffen, het andere moment trekt hij de uitspraak (deels) weer terug. Andere importheffingen voert hij weer door of verhoogt ze. Amerikaanse importheffingen gelden ook voor producten uit de Europese Unie. Vanaf 12 maart 2025 geldt een invoerheffing van 25 procent op alle staal en aluminium (dus niet uitsluitend vanuit de EU) dat de VS binnenkomt. De heffing geldt niet alleen voor het ruwe product, maar ook voor afgeleide producten die met staal en aluminium gemaakt worden. De Europese Unie heeft als reactie daarop ook een aantal importheffingen ingevoerd voor Amerikaanse producten.

Vanaf begin april zullen importheffingen gelden voor bijv. whisky, motoren en boten. Vanaf half april 2025 zullen importheffingen gelden voor staal, textiel, hout, landbouwproducten (soja), rundvlees en kip.

Importheffingen zijn een drukmiddel. Zeker bij deze Amerikaanse president die alles ziet als een deal. Doet een land niet wat hij wil, dan legt hij daar boetes op. Richting Canada en Mexico ging het om drugs, verslaafden en asielzoekers. Dus kwam er een importheffing tot die problemen uit de wereld zouden zijn. Venezuela móest uitgeprocedeerde asielzoekers terugnemen, anders zouden er importheffingen komen. China, met zijn wereldwijde handel, moest ‘teruggefloten worden’. Dus kwamen er importheffingen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Laten we een voorbeeld nemen. In het derde kwartaal van 2024 werd vanuit Nederland voor een bedrag van 8,4 miljard euro naar de VS geëxporteerd. Dit is 5% van de totale Nederlandse export. Er werd voor 12,1 miljard euro geïmporteerd. Dit is 9% van de totale import. Nederland importeert dus meer uit de VS dan we exporteren. Het goederensaldo bedraagt daarmee -3,7 miljard euro. Wereldwijd is dat anders. In het derde kwartaal van 2024 had Nederland een overschot van 22,3 miljard euro. Wereldwijd exporteren we dus meer dan we importeren.

Dat betekent dat de door president Trump afgekondigde importheffingen van invloed zijn op de producten vanuit Nederland naar de VS. Bij aankomst in de VS legt de Amerikaanse overheid de importheffing op. De afnemer moet die importheffing betalen. De opbrengsten gaan naar de Amerikaanse overheid. Omdat een importheffing de kosten verhoogt, wordt de verkoopprijs van Nederlandse producten in Amerika duurder. Dat moet de consument ontmoedigen deze Nederlandse producten te kopen. En, zo is de visie van president Trump, worden daardoor de binnenlandse bedrijven beschermd. Bovendien, zo hoopt president Trump, bestaat de mogelijkheid dat bedrijven zich dan in de VS vestigen. De consumentenprijs daalt én het bedrijf maakt minder kosten.

Maar, door de importheffingen zou het Nederlandse bedrijfsleven in moeilijkheden kunnen raken, misschien minder gaan investeren of besluiten Nederland te verlaten voor de VS. Als de importheffingen voor een langere periode zouden gelden, zouden de getroffen bedrijven misschien kunnen worden geholpen met bepaalde subsidies of belastingvoordelen, zo is in Nederland al geopperd.

Andersom: Amerika exporteert producten naar Nederland. Bij aankomst in Nederland moet de importeur de importheffingen betalen. Ook in Nederland gaan de opbrengsten naar de overheid. Omdat voor de importeur de kosten stijgen, wordt de verkoopprijs van Amerikaanse producten in Nederland duurder. Dat betekent dat wij in Nederland daarmee ontmoedigd worden Amerikaanse producten te kopen.

Dat ontmoedigingsbeleid wordt hier en daar al ingezet. Consumenten kunnen Amerikaanse producten mijden door bijv. de huismerken van de supermarktketens te kopen. In Spanje is men heel inventief. Daar worden de producten op hun kop in de schappen gezet.

Ondertussen zitten de Nederlandse exporteurs niet stil. Ze exporteren op dit moment zo veel mogelijk goederen naar de VS om daarmee de importheffingen van president Trump vóór te zijn. In Amerika liggen de schappen vol.

Nederland is één van de meest geavanceerde staalproducenten ter wereld. Tata Steel bijv. vervult in Amerika een belangrijke rol. Amerika heeft zelf slechts twee producenten van hoogwaardig staal. Dat is niet voldoende om aan de binnenlandse vraag te voldoen. Veel bedrijven zijn daarom sterk afhankelijk van buitenlandse leveranciers. Deze Amerikaanse bedrijven zijn bezorgd. Ze moeten de importheffingen gaan doorberekenen aan hun klanten. De Amerikaanse consument, aan wie door president Trump werd beloofd dat hij het dagelijks leven betaalbaarder zou maken, wordt hiervan de dupe.

Veel ondernemers menen dat president Trump een grote gok neemt met zijn importheffingen. Zijn mening is dat de heffingen staal uit het buitenland duurder zullen maken en daarmee de Amerikaanse staalproductie toeneemt. Ook zou het op termijn meer banen en industrie brengen.

Het is de vraag of dat functioneert. Immers: vervoer van staal per schip is veelal aanzienlijk goedkoper dan vervoer in eigen land, omdat het transport in de VS grotendeels over de weg gaat. Er zijn al geluiden dat afnemers bij bijv. verpakkingen (bijv. blikken) van staal, zullen overstappen naar plastic verpakkingen. Dat zal de binnenlandse vraag naar staal alleen maar doen afnemen. En niet te vergeten: het bouwen van een hoogoven kost drie tot vijf jaar. Om nog maar niet te spreken over het vinden van gekwalificeerd personeel. Bovendien: over vier jaar zijn er weer verkiezingen. Wat gaat de volgende president doen? Bij investeren in een hoogoven gaat het over honderden miljoenen, die dan misschien niet meer nodig zijn. De importheffingen zullen een onvoldoende stimulans zijn om te investeren in een Amerikaanse staalproductie, zo menen critici.

Gevolgen van importheffingen

‘Spel kent alleen maar verliezers’, zo kopt NOS Nieuws op 2 februari 2025 en citeert daarmee Klaas Knot, econoom en topman bij de Nederlandsche Bank. Ook over Nederlandse producten die naar de VS worden geëxporteerd, wordt een extra belasting geheven. Op termijn kan dat betekenen dat Europa flink meer moet gaan betalen voor in Amerika geproduceerde spullen.

De meerkosten komen grotendeels bij de burger terecht. Bedrijven zullen de kosten aan de consument doorrekenen. Het verhogen van de importheffingen betekent ook een verhoging van de inflatie. Dus producten worden op termijn, zodra de oude voorraad verdwenen is, duurder. En dat is slecht nieuws: zeker voor AOW’ers die vaak met een AOW-uitkering en een gering pensioen moeten zien rond te komen.

Daarnaast zal ook de waarde van de dollar stijgen tegenover de euro. Dat hoeft niet negatief te zijn. Indien Amerikanen meer waar krijgen voor hun dollar, kopen ze waarschijnlijk meer. Dat kan ertoe leiden dat de Europese export groeit. Overigens: Europa verkoopt veel meer producten aan Amerika dan andersom. Dat verschil is moeilijk te verkleinen met importheffingen én Amerika is een ‘kooplustig’ land.

Omvang van de handelsbetrekkingen EU-VS

De EU en de VS hebben de omvangrijkste bilaterale handels- en investeringsbetrekkingen en de sterkst geïntegreerde economische betrekkingen ter wereld, zo bericht de Europese Raad. Samen vertegenwoordigen zij bijna 30 procent van de wereldhandel in goederen en diensten en 43 procent van het mondiale bbp. In 2023 bereikte de trans-Atlantische handel in goederen en diensten 1,6 biljoen euro.

Koplopers van goederen (2023) die de EU ínvoert uit de VS:

aardolie en ruwe olie;
medische en farmaceutische producten;

Koplopers van goederen(2023) die de EU úitvoert naar de VS:

medische en farmaceutische producten;
personenauto’s en motorvoertuigen;

Ze brengen werkgelegenheid voor ongeveer 10 miljoen mensen.

(Bron: consulium.europa.eu)

Waarom houdt president Trump zich zo bezig met importheffingen, ook al hebben ze economisch geen positief effect?

President Donald Trump voert importheffingen in om van alles te bereiken: van het stoppen van de instroom van drugs, de instroom van migranten, meer banen en producten met een Made in the USA sticker. De importheffingen maken dat er meer geld in de Amerikaanse overheidskas komt. Importheffingen op Europese producen maken Europese producten duurder voor de Amerikaanse markt. Hij is de mening toegedaan dat de vraag naar Amerikaanse producten dan stijgt. Een grotere afname van Amerikaanse producten leidt tot meer productie van Amerikaanse producten, dus nieuwe fabrieken. Dat schept zijns inziens vervolgens banen. Een en ander leidt er dan volgens hem toe, dat de handelsbalans tussen de VS en Europa verandert. Het is een gegeven dat de VS al jaren meer producten uit de EU importeert dan andersom. Dat is oneerlijk, zo meent hij en dat moet andersom.

Economen menen dat dat niet gaat lukken. In theorie zou het kunnen. Maar, de praktijk werkt anders. Bij het maken van producten komen onderdelen vaak uit veel verschillende landen. Het is in principe onmogelijk alle benodigdheden uit eigen land te halen.

Economen menen dat importtarieven uit economische oogpunt voor niemand een positief resultaat hebben. Importtarieven zorgen uitsluitend voor hogere prijzen. President Trump gebruikt dit dreigement om daarmee aan de onderhandelingstafel te komen.

Deskundigen menen ook dat uiteindelijk de Amerikaanse consument de dupe hiervan wordt. De importheffingen moeten doorbelast worden. De Amerikaanse burgers zullen die moeten betalen.

De mening dat handelstarieven zullen leiden naar meer vraag aan Amerikaanse producten, is volgens economen een heel versimpeld beeld. Het is een gegeven dat protectionisme en importheffingen het leven alleen maar duurder maken voor iedereen. Mondiale toeleveringsketens maken kwetsbaar. Het is balanceren, zo menen deskundigen.

Voortdurende dreigementen en acties om iets gedaan te krijgen, bewerkstelligen geen onderhandelingen. Ze bewerkstelligen dat de ander ook tot acties overgaat. En dan wordt het: ‘oog om oog, tand om tand’.

Gevolgen van importheffingen voor Nederland

De VS heeft besloten tot importheffingen op staal en aluminium voor álle landen waarmee de VS handel drijft. De regering Trump hoopt met deze maatregel te bewerkstelligen dat zich meer fabrieken in de VS gaan vestigen, omdat ze dan niet met importheffingen geconfronteerd worden. Daarmee worden de producten voor Amerikanen goedkoper. Ook wil hij de staalproductie in de VS stimuleren.

Het invoertarief van 25 procent geldt niet alleen voor alle staal en aluminium die de VS binnenkomen. Ze gelden ook voor afgeleide producten die met aluminium en staal worden gemaakt. Beide metalen worden niet alleen gebruikt voor auto’s, maar ook voor apparaten, infrastructuur, elektriciteitsleidingen, medische apparaten, moeren, bouten en blikjes frisdrank. Amerika maakt die producten, maar zal voor het materiaal om die te produceren, moeten betalen. Analisten betwijfelen of de invoertarieven de Amerikaanse bedrijven zullen versterken.

Als reactie komt de EU nu ook met een pakket aan importheffingen. De importheffingen van Europa richting VS, ter hoogte van een bedrag van 26 miljard euro, zullen worden geheven op een prijsverhoging voor bepaalde artikelen. De heer Quaedvlieg, econoom bij ABN Amro, meent dat dit een goede actie van Europa is. Uitblijven van actie van de zijde van Europa, maakt het probleem alleen maar groter, zo meent hij. Een tegenaanval is op zijn plaats. Europa wil de consument zo veel mogelijk ontzien. Importheffingen betekenen extra belasting op goederen. Uiteindelijk betaalt de consument de prijs.

Hoofdzakelijk de im- en export van de VS worden getroffen door de importtarieven, waartoe president Trump heeft besloten. Het Centraal Planbureau heeft becijferd dat de VS 20 procent minder zal exporteren. De Nederlandse import en export zal met slechts zo’n één procent dalen. In de maakindustrie in sommige bedrijfstakken is de daling wat sterker. Daarentegen profitéren Nederlandse dienstverleners zelfs van de hogere Amerikaanse importheffingen op goederen.

De export van Nederland naar de VS bedraagt slechts vier tot vijf procent van de totale export. De gevolgen voor Nederland zijn daarmee beperkt. Voor bedrijfstakken, die relatief veel exporteren naar de VS, is het effect groter. Economen verwachten dat de gevolgen voor de Nederlandse economie relatief beperkt zijn. Het is echter nog onduidelijk of en hoe deze maatregelen Nederlandse bedrijven zullen raken. Onzekere tijden kunnen ondernemers belemmeren over te gaan tot investeringen.

Hoogleraar internationale economie Harry Garretsen aan de Rijksuniversiteit van Groningen meldt dat als het een echte handelsoorlog wordt, dan lijden de Amerikaanse economie en vooral de Amerikaanse consumenten er het meest onder. De consumenten kunnen alleen buitenlandse producten kopen tegen hoge prijzen. Dat betekent dat de inflatie zal toenemen. Maar dat is niet het enige, zo meent hij. Ook voor Amerikaanse bedrijven is een handelsoorlog geen positieve ontwikkeling. Garretsen verwijst naar de heffingen op aluminium en staal. Amerikaanse bedrijven die staal en aluminium voor hun producten nodig hebben, zullen dit doorberekenen.

Bij het stijgen van de prijzen van een buitenland product, kiest de Amerikaan dan voor een product van Amerikaanse makelij. Maar, de Amerikaanse variant is vaak dúúrder dan het buitenlandse product. Te denken valt daarbij aan producten uit China. Ook inclusief een importheffing zullen de Chinese producten meestal goedkoper zijn dan de Amerikaanse. Onder aan de streep zal de Amerikaanse consument altijd meer moeten betalen.

Mevrouw Von der Leyen meldt dan ook: “Importheffingen zijn belastingen. Ze zijn slecht voor het bedrijfsleven en nog slechter voor de consument.” Het plan dat de Europese Unie nu presenteert, is niet nieuw. Tijdens de eerste termijn van president Trump werden ook importheffingen ingevoerd. Onder president Biden werden die opgeschort. Het plan is zodanig, dat president Trump geraakt kan worden zonder de Europese, en dus de Nederlandse, economie te schaden.

Mevrouw Lagarde, president van de Europese Centrale Bank waarschuwt dat plotselinge verstoringen in de wereldhandel en de extra investeringen, zoals die nu door de EU zijn overeengekomen, het bemoeilijken de inflatie stabiel te houden. Samen met klimaatverandering compliceren deze factoren het beleid.

Om welke producten gaat het?

Het gaat om, whisky, bourbon, Harley-Davidson, agrarische producten, make-up en huidverzorging, maar ook jeans vanwege de importheffingen op textiel, kleding en schoenen.

Als er voldoende Europese alternatieven zijn, is e.e.a. goed te overzien. Het gaat slechts om een deel van de totále import. Een aantal typisch Amerikaanse producten wordt duurder. Alhoewel dat niet aangenaam is, heeft het slechts een geringe invloed op de inflatie in Europa. Op 2 april a.s. wordt een volgend Amerikaans plan bekend gemaakt. Daarin zou een globaal tarief komen voor de export. Verdere details zijn (nog) niet bekend. Maar ook hier blijft de verwachting dat de inflatie slechts beperkt zal stijgen. De verwachting is echter ook een verminderde groei. Alles wijst er echter op dat dit komende plan Europa meer schade kan toebrengen.

Heffing van 200 procent op wijn en champagne uit Europa

Op 13 maart 2025 dreigde president Trump met een importheffing van 200 procent op wijnen en champagne uit de Europese Unie. Hij meldde dat dit fantastisch wordt voor de wijn- en champagnesector in de VS. Vraag blijft of dit een dreigement is of een daadwerkelijke actie wordt.

Meer over populaire AOW-onderwerpen: